Pan Justyno, gdzie zaczynała Pani swoją ścieżkę zawodową: w Polsce czy w Norwegii?
Jaką uczelnię (uczelnie) Pani ukończyła?
Ukończyłam 5-letnie studnia prawnicze na Uniwersytecie w Gdańsku. Zdałam egzamin na aplikację i zrobiłam sobie roczną przerwę wyjeżdżając do Norwegii do mojego ówczesnego chłopaka a obecnie męża. Od tamtej chwili mieszkam na stałe w Norwegii.
Jakie kryteria stawia się kandydatom na studia prawnicze w Norwegii ?
Jest to uzyskanie określonej średniej ocen z liceum w Norwegii. Średnia ocen zmienia się z roku na rok, ale generalnie wymagana jest wysoka średnia ocen. W ostatnich latach było to ponad 5. Osoba posiadająca polską maturę może studiować w Norwegii. Natomiast nie jest znany przelicznik polskich ocen w stosunku do ocen norweskich.
Jak długo trwają studia? Koniec studiów wiąże się z koniecznością obrony pracy lub egzaminem końcowym?
Studia magisterskie trwają pięć lat. Po ukończeniu pięcioletnich studiów otrzymuje się tytuł magistra prawa. Aby uzyskać tytuł adwokata należy także po ukończeniu studiów odbyć obowiązkowy kurs adwokacki i dwuletnią praktykę zawodową.
Jak wygląda droga prawnika do uzyskania prawa do wykonywania zawodu w Norwegii ?
Warunkiem wykonywania zawodu adwokata jest posiadanie tytułu magistra prawa, zdanie kursu adwokackiego oraz posiadanie co najmniej dwuletniej praktyki zawodowej. Warunkiem uzyskania tytułu adwokata jest dodatkowo zdobycie doświadczenia w postaci określonej ilości spraw sądowych.
Wnioskodawca musi wykazać, iż prowadził co najmniej trzy postępowania główne w sprawach cywilnych. Maksymalnie dwie sprawy cywilne można zastąpić sprawami karnymi, przy czym dwie sprawy karne zastępują jedną sprawę cywilną. Instancja sądu nie ma tu znaczenia. Należy jednak mieć na uwadze, że aplikant adwokacki musi posiadać zezwolenie Sądu Apelacyjnego na działanie w charakterze pełnomocnika procesowego.
Czy system edukacji prawników norweskich przewiduje istnienie aplikacji w takim kształcie, jak w Polsce?
Tak, choć wygląda to trochę inaczej niż w Polsce. Wymagany jest co najmniej dwuletni okres praktyk zawodowych/aplikacji. Okres ten może trwać jednak dłużej.
Jak zorganizowany jest egzamin zawodowy w Norwegii ?
Kurs adwokacki jest obowiązkowy dla każdego, kto chce posiadać licencję adwokacką. Kurs trwa jeden semestr i składa się z dwóch obowiązkowych spotkań oraz części samodzielnej nauki.
Pierwsza część kursu składa się z wykładów połączonych z pracą w grupach na poszczególne tematy oraz ćwiczeń praktycznych z zakresu mediacji. Druga część kursu składa się z wykładów i praktycznych ćwiczeń proceduralnych.
Ostatnia część kursu to praca pisemna. Otrzymuje się ją w ostatnim dniu drugiej części kursu. Na odpowiedź ma się 10 dni roboczych. Otrzymuje się wynik pozytywny lub negatywny.
Czy w Norwegii istnieje podmiot centralny regulujący kwestie akredytacji i praktyki prawników zagranicznych? Jeżeli tak to jak wygląda proces akredytacji?
W pierwszej kolejności należy uzyskać autoryzacje wykształcenia uzyskanego za granica. Następnie sytuacja wygląda inaczej dla osób posiadających już tytuł adwokata a inaczej dla prawników. Adwokaci mogą rozpocząć działalność po uzyskaniu wpis jako adwokaci zagraniczni. Prawnicy muszą natomiast odbyć praktyki zawodowe.
Praktyka w języku obcym może stanowić nie lada wyzwanie. Czy istnieje obowiązek zdawania egzaminu państwowego weryfikującego znajomość języka prawników zagranicznych przed podjęciem praktyki?
Nie ma takiego obowiązku w przypadku prawników.
Czy jest Pani członkinią izb lub stowarzyszeń zawodowych?
Tak, jestem członkiem Norweskiej Izby Adwokackiej, Advokatforening.
Jaka jest ich rola?
Advokatforening działa na rzecz promowania pewności prawa i dobrych zasad praworządności, wypracowuje zasady dobrej praktyki adwokackiej oraz posiada własną procedurę składania/rozpatrywania skarg na adwokatów.
Zapewnia także obsługę członkowską w postaci porad i szeregu ofert członkowskich, takich jak programy ubezpieczeniowe, których prawnicy potrzebują w swojej działalności. Zarządza też wymogami dotyczącymi dalszego doskonalenia zawodowego, które ma zastosowanie do wszystkich adwokatów pragnących zostać członkami Izby Adwokackiej. W ciągu pięcioletniego okresu musimy odbyć 80 godzin kursów. Doskonalenie zawodowe jest oferta odpłatną.
Członkostwo w Norweskiej Izbie Adwokackiej jest indywidualne i dobrowolne. Natomiast około 90% wszystkich norweskich adwokatów i aplikantów to członkowie Advokatforening.
Czy znajomość języka polskiego wpływa na Pani praktykę zawodową?
Oczywiście, ponieważ większość moich klientów to obywatele polscy. Mimo, że spora część moich klientów komunikuje się w języku norweskim, w większości wolą oni jednak korzystać z pomocy polskojęzycznego adwokata. Łatwiej rozmawiać w języku ojczystym, zwłaszcza jeśli rozmowa dotyczy zagadnień prawnych.
Jaką sugestię miałaby Pani dla adeptów prawa, którzy chcieliby pójść w Pani ślady.
Ja zaczynałam swoją prace w Norwegii kiedy na rynku norweskim było zaledwie dwóch polskojęzycznych adwokatów. Obecnie mamy już wielu tutaj wykształconych polskojęzycznych adwokatów. Nie wiem zatem czy polecałbym w chwili obecnej pójście w moje ślady.
Natomiast generalnie osobą zamierzającym studiować bądź już studiującym prawo, polecam jak najwcześniej rozpocząć zdobywanie doświadczenia zawodowego, chociażby w formie pracy w poradniach studenckich, odbywania praktyk zawodowych czy tez staży. Studia, które są typowo teoretyczne, to zupełnie co innego niż rzeczywiste wykonywanie zawodu.
Dziękuję za rozmowę
Zdjęcie z zasobów pani Justyny Dobrowolskiej
Dane kontaktowe:
Justyna Dobrowolska
Advokat MNA
(+47) 942 11 973