top of page

Prawo do aborcji w Kanadzie.

  • Writer: Martyna Majewska
    Martyna Majewska
  • Nov 6, 2022
  • 3 min read

Od 1988 roku w Kanadzie i nie istnieje na poziomie federalnym żaden akt prawny regulujący dostęp do tej usługi medycznej. Ostatni taki akt prawny uchwalony był w Kanadzie w 1969 roku za czasów premiera Pierre'a Trudeau.

Paragraf 251 ówczesnego kodeksu karnego zezwalał na aborcję w przypadkach, gdy komisja regulująca dostęp do zabiegu uznała, że zdrowie lub życie kobiety jest zagrożone, ale nadal karał dostawców usług medycznych i same kobiety za udział w innych aborcjach. Trwało do 1988 roku, kiedy to. Zapadło orzeczenie Sądu Najwyższego Kanady. W sprawie karnej przeciwko doktorowi Dr. Henry Morgentaler.


W decyzji 5 do 2 sąd podtrzymał wyrok uniewinniający zwolennika aborcji Henry'ego Morgentalera i uchylił obowiązujące prawo.

"Zmuszanie kobiety, poprzez groźbę sankcji karnej, do noszenia płodu do końca, jeśli nie spełni pewnych kryteriów niezwiązanych z jej własnymi priorytetami i aspiracjami, jest głęboką ingerencją w ciało kobiety, a tym samym naruszeniem bezpieczeństwa osoby" - czytamy w opinii większości autorstwa sędziego Briana Dicksona.

Jednakże w decyzji w sprawie Morgentaler Sąd Najwyższy nie stwierdził wprost, że dostęp do aborcji jest prawem podstawowym - i od tego czasu żaden inny kanadyjski sąd tego nie powiedział.

W latach 90 XX w. konserwatywny rząd kierowany przez Briana Mulroney’a skierował pod obrady Parlamentu Bill C-43 na mocy, którego aborcja miała być znów penalizowane. Akt ten przepadł ostatecznie w głosowaniu senackim w 1991 roku.


Jak już wspomniałam wcześniej, aborcja nie jest regulowana żadnym aktem federalnym (ogólnokrajowym). Pozostaje więc całkowicie w gestii rządów prowincji. Zarówno politycy, federalni, jak i politycy prowincji z dużą dozą niechęci podchodzą do ewentualnego otwarcia dyskusji na temat dostępu do aborcji czy jej regulacji.


Eksperci i aktywistki ostro skrytykowali pomysł stworzenia jakiejkolwiek samodzielnej ustawy o aborcji, twierdząc, że może to doprowadzić do wielu niezamierzonych konsekwencji.


"Nie mamy specjalnych przepisów dotyczących wymiany stawu biodrowego lub innych procedur medycznych, więc dlaczego mielibyśmy potrzebować ich dla aborcji?"

powiedziała Julia Tetrault-Provencher, przewodnicząca krajowego komitetu sterującego grupy roboczej ds. praw reprodukcyjnych Narodowego Stowarzyszenia Kobiet i Prawa.

Nawet gdyby ustawa po prostu zapisała aborcję jako prawo, wprowadzenie jej do obiegu prawnego mogłoby otworzyć drzwi dla bardziej restrykcyjnych poprawek kolejnych rządów, obawiają się obrońcy.


" Na przykładzie USA zobaczyliśmy, że wiele bardzo małych, ale głośnych grup anty-choice i konserwatywnych może mieć ogromny wpływ na wynik rozstrzygnięcia sądowego i po prostu nie wiemy, jak ten kraj będzie wyglądał w przyszłości",

powiedziała Jill Doctoroff, dyrektor wykonawczy National Abortion Federation Canada.

Jak tylko nowe prawo zostanie uchwalone, zostaną wszczęte sprawy sądowe, aby sprawdzić jego konstytucyjność, powiedziała profesor prawa Uniwersytetu w Ottawie Daphne Gilbert - tworząc "legitymację i platformę" dla działaczy antyaborcyjnych, aby wnieść swoje sprawy na salę sądową.


Federalne ustawodawstwo może również wywołać debatę na temat podziału władzy i dać prowincjom pole do popisu w kwestii regulowania lub ograniczania aborcji w większym stopniu, powiedziała Gilbert, co może zagrozić ciężko wywalczonym zyskom obrońców.

"Takie rozwiązanie nie ma absolutnie żadnego plusa, ma za to mnóstwo negatywnych aspektów".

W efekcie powyższego Kanada nie jest tak bezpiecznym miejscem dla aborcji, jak mogłoby się wydawać. Organizacja kanadyjskiego systemu opieki zdrowotnej, niewielka liczba placówek świadczących usługi aborcyjne w całym kraju i przewaga organizacji antyaborcyjnych sprawiają, że dostęp do aborcji jest trudny, a w niektórych przypadkach wręcz niemożliwy. To na pacjentach spoczywa ciężar znalezienia opieki, której potrzebują. Osoby mieszkające na obszarach wiejskich, zwłaszcza w rezerwatach, nie mają prawie żadnego dostępu do zabiegu aborcji. Kliniki aborcyjne w Kanadzie są skoncentrowane wzdłuż granicy z USA i tylko jeden na sześć szpitali zapewnia opiekę aborcyjną.


W rezultacie ludzie w społecznościach wiejskich nie mają dostępu do pobliskiej opieki i są zmuszeni do podróżowania, aby otrzymać to, czego potrzebują. Jest to szczególnie prawdziwe w takich prowincjach jak Alberta, Manitoba, Saskatchewan i Ontario, gdzie 35 do 40 procent osób mieszka w odległych społecznościach lub na obszarach wiejskich.





 
 
 

Comments


© 2021 Proudly created with Wix.com

Attorney at Law Martyna Majewska practices in the traditional territory of   Huron-Wendat, Seneca, Haudenosaunee. It is governed by Treaty 3, 1792. Taking into account Call to Action 27 and the entirety of the Truth and Reconciliation Commission of Canada, Martyna Majewska pledges to continue learning and training in intercultural competency, conflict resolution, human rights, and anti-racism.

***

Radca Prawny Martyna Majewska praktykuje na terytorium należącym do społeczności Huron-Wendat, Seneca, Haudenosaunee podlegającym regulacjom Traktatu 3 z 1792 roku. Biorąc pod uwagę Wezwanie do Działania 27 oraz całokształt prac Komisji Prawdy i Pojednania Kanady, Martyna Majewska zobowiązuje się do kontynuowania nauki i szkoleń w zakresie kompetencji międzykulturowych, rozwiązywania konfliktów, praw człowieka i przeciwdziałania rasizmowi.

bottom of page